Inkubacija jaja: Kako dobiti novu generaciju peradi?

Perad se kao i ostale ptice razmnožavaju jajima. Samo iz oplođenih se razvijaju mladi, odnosno sledeća generacija.

Polna zrelost nastupa različito kod različite vrste peradi. Kod mužjaka vezana je za početak rasplodne ekspoatacije, a kod ženki za nosivost. Guske polnu zrelost dostižu sa 9 do 10 mjeseci, ćurke od 7,5 do 8,5, patke od 5 do 6, a kokoške od 4,5 do 6 mjeseci.

Najveću nosivost imaju kokoške

Jaja se formiraju u reproduktivnom sistemu. Žumance predstavlja rezervu hranjivih materija i formira se tokom dvije sedmice, dok je za formiranje ostalih komponenti jajeta potrebno oko 25h.

Pojedine vrste se razlikuju po broju jaja koja snesu. Najmanju nosivost imaju guske, a najveću kokoške. One u prosjeku snesu oko 260 godišnje, a iz njih se može izleći oko 190 pilića. Oplođenost se kreće između 60 i 99 posto i to zavisi od vrste, odnosu broja muških i ženskih jedinki, godišnjem dobu, ishrani, uslovima smještaja.

Kod kokoški ide jedan mužjak na 15 nesilica, kod teških rasa do 10, a kod ćurki na 10 do 12 ženki. Obično je kod kokoški odnos od 6 do 10 ženki na jednog mužjaka. Kod pataka ide jedan mužjak na 5 do 7 ženki, a kod guski 3 do 5 ženki. Mužjak kokoške se može pariti više puta u toku dana.

Najbolji periodi za parenje su proljeće i ljeto. Tada su idealni uslovi za inkubaciju i valjenje pilića, ali i njihov rast i razvoj.

Period inkubacije

Danas se period inkubacije obavlja u savremenim inkubatorima. U njima se održavaju optimalni uslovi za razvoj embriona.

U njih se stavljaju jaja čiste ljuske stara do četiri dana. Što je starije, smanjuje se procent izleganja mladih.

Najvažniji faktor u periodu inkubacije je temperatura. Za kokošija se kreće od 37,5 do 37,8ºC od prvog do osamnaestog dana, a zatim se temperatura malo smanji do dvadestprvog dana. Vlažnost vazduha se povećava kako inkubacija teče i kreće se od 60 posto na početku do 85 posto tokom poslednjih dana.

Savremeni inkubatori imaju sisteme za hlađenje, jer ne smije doći do pregrijavanj. Takođe, imaju sisteme ventilacije jer, treba napomenuti, jaje diše, vrši razmjenu gasova sa okolinom.

Tokom inkubacije jaja se rotiraju. To je prirodna aktivnost koju obavljaju ženke peradi dok na njima leže. Na taj način se sprečava sljepljivanje embrija i ljuske što može dovesti do anomalija i uginuća. Period inkubacije za kokoške traje 21 dan, za patke i ćurke 27 do 28 dana, a za guske od 30 do 31 dan.

Prirodan način inkubacije

Kod prirodnog načina inkubacije koristi se ženka koja se nalazi u fazi kvocanja. Ona se smješta u gnijezdo gdje je niko neće uznemiravati i gdje su pogodni mikroklimatski uslovi. Ženka sa gnijezda gdje smo stavili jaja ustaje jedan do dva puta u toku dana zbog ishrane i pijenja vode.

Pod jednu kvočku možemo staviti 10 jaja, maksimalno 15. Pod gusku 11 do 15 i pod ćurku 13 do 19. Patke su problematične kada je riječ o prirodnom leženju, jer se često dešava da ih napuste. Ćurke su najpouzdanije i ispod nje se može staviti do 25 kokošijih jaja.